سنگدانه ها
سنگدانه ها | سنگدانه هادربتن حدوداسه چهارم حجم آن رایعنی ۶۰تا۷۵درصد
ازحجم بتن راتشکیل می دهد.ازاین روکیفیت آن ها
ازاهمیت بالایی برخورداراست.انتخاب نوع ونسبت صحیح مصالح سنگی
ازاهمیت خاصی برخورداراست.سنگدانه هانقش اسکلت بتن رادارند
ومقاومت بتن بستگی به مقاومت سنگدانه هادارد.به عنوان مثال
پایداری ودوام بتن تاحدزیادی متاثرازاین مصالح می باشد.دانه های
سنگی طبیعی معمولابه وسیله خوازدگی وفرسایش ویابه طورمصنوعی
باخردکردن سنگ های مادرتشکیل می شوندیعنی ازبستررودخانه ها
یامعادن شن وماسه بدست می آیندکه به صورت کروی یاگردگوشه هستند
ودیگرمصالح سنگی شکسته که ازخردنمودن سنگ های برگ توسط
دستگاه های سنگ شکن تولیدشده وتوسط سرنددراندازه های مختلف
سرندمی شوند.استفاده ازدانه های شکسته به علت وجودگوشه های
تیزبسیارمناسب است ولی مخارج بیشتری نسبت به سنگ های رودخانه ای دارد.
این سنگدانه هادربتن کارایی بتن راپایین می آورند.
اندازه دانه های سنگی:
بتن عموماازسنگدانه هایی به اندازه های مختلف که حداکثر
آن بین ۱۰میلی مترو۵۰میلی متروبه طورمتوسط ۲۰میلی متر
می باشدساخته می شود.حدفاصل دانه بندی ریزودرشت
راالک۵میلی متری یانمره۴استانداردASTMتعیین می کند.
مواددرشت تراز۴یا۵میلی متربه نام شن وکوچکترازآن به نام ماسه
نام گذاری شده اند.حدپایین ماسه۰۷/۰میلی متریاکمتراست.
موادبین۰۶/۰تا۰۲/۰میلی متربه لای وسیلت وموادریزترجزءرس محسوب می شوند.
اندازه درشت دانه ها:
استفاده ازدانه های درشت باعث قوی ترشدن اسکلت بتن وبالارفتن
مقاومت بتن می شود.اماازلحاظ اجرایی اندازه دانه های سنگی
محدودیت هایی دارد.مطابق قوانین آیین نامه بزرگ ترین
بعددانه های درشت نبایدازمقادیرزیربیشترباشد:
الف:یک پنجم کوچکترین بعداعضا
ب: یک سوم ضخامت دال
ج:سه چهارم کوچک ترین فاصله آزادبین آرماتورها
دانه های شن ابعادبیش از۴٫۷۵میلی متر(الک نمره۴)هستند.
براساس آیین نامه آبا بزرگ ترین بعددرشت دانه هااز۳۸میلی متر
نبایدبیشترباشد.امادرهرصورت این مقدارنبایداز۶۳میلی متربزرگترشود.
تنهابرای بتن های حجیم این مقدارمی تواندتاحدود۲۵۰میلی مترافزایش یابد.
دانه های بااندازه ۰۷۵/۰تا۴٫۷۵میلی متر،ماسه نامیده می شودو
ذرات کوچک تراز۰۷۵/۰میلی متربرای بتن مضرمی باشد.مقداراین
ذرات درسنگدانه هاتوسط آیین نامه آبامحدودشده است.
دسته بندی سنگدانه هاازنظرشکل ظاهری:
۱-دانه های گرد:به دلیل فرسایش درطبیعت دارای
شکل گردوسطح صاف شده اند.
۲-دانه های نامنظم :این دانه هامعمولاسطحی صاف وصیقلی
شده اندولی شکلشان کاملاگردنیست.
۳-دانه های گوشه دار:این دانه هاسطح صافی ندارند،
شکل هندسی آن هامشخص نیست ودربیشترمواردگوشه های تیزی دارند.
۴-دانه های پولکی شکل:مقاومت این دانه هانسبت به۲بعددیگرشان کم است.
۵-دانه های سوزنی شکل:دانه هایی هستند که طولشان
بیشتراز۳برابرعرضشان باضخامتشان است.
معمولادربتن سازی ازدانه های گرد،نامنظم وگوشه داراستفاده می کنند
وبه کارگیری دانه های سوزنی وپولکی شکل دربتن مجازنمی باشند
وبه طورکلی دانه های گرددرمقایسه بادانه های نامنظم وگوشه
دردربتن سازی کم ترین مصرف سیمان رادارند.بعدازاین دانه هابه
ترتیب مصرف دانه های نامنظم وسپس دانه های گوشه دارد
مرتبه بعدی هستند.ازنظرمقاومت نهایی بتن ،دانه های گوشه
داربه علت امکان درگیرشدن بیشتردانه هامقاومت بیشتری دارند.
استفاده ازدانه های گردگوشه نسبت به دانه های شکسته
شده باعث بالارفتن کارایی مخلوط بتن می شود.
تقسیم بندی سنگ دانه هاباتوجه به رطوبت سطحی وجذب آب دانه ها:
۱-دانه های کاملا خشک:این دانه هادرکوره های ۱۰تا۱۱۰درجه
حرارت دیده اند.دراین دانه هاسطح خارجی وخلل وخرج داخلی آن هاکاملاخشک است.
۲-دانه های خشک:دانه هایی هستندکه دربعضی حفره های
داخلی آن هاآب دیده می شوداماسطح خارجی آن هاخشک است.
۳-دانه های اشباع باسطح خشک:دانه هایی هستندکه کلیه
حفره هاوخلل وخرج های آن هاازآب پرباشد.لیکن دانه خشک است،
چنانچه دانه هارابه مدت۲۴ساعت درآب نگه داشته سپس ازآب بیرون
بیاورندوسطح آن هابادستمال خشک وضخیم کاملاخشک کنند
این دانه هااشباع باسطح خشک می باشند.