مسکن نیازاساسی | مسکن اساسی ترین نیاز انسان
پس از غذا است چنانکه مسکن بر آورنده نیازهای
جسمی، عاطفی و روانی، اجتماعی و محلی
امن برای رشد خانواده محسوب می شود. با نگاهی
به هرم مزلو که به بررسی و طبقه بندی نیازهای
اساسی بشر می پردازد، می توان مسکن را به همراه
خوراک و پوشاک به عنوان شاکله و بنیاد این هرم
محسوب کرد و تا زمانی که این نیازهای اساسی
برطرف نگردند بشر مجالی برای رسیدن به دیگر
نیازهای خود از جمله امنیت، عشق و آرامش،
عزت نفس و در نهایت شکوفایی فردی که انسان
را بسوی کمال سوق می دهد،نخواهد داشت. به
اعتقاد مزلو نیازهای آدمی از یک سلسله مراتب
برخوردارند که رفتار افراد در لحظات خاص تحت
تأثیر شدیدترین نیاز قرار میگیرد.هنگامی که ارضای
نیازها آغاز می شود، تغییری که در انگیزش فرد رخ
خواهد داد بدین گونه است که به جای نیازهای قبل،
سطح دیگری از نیاز، اهمیت یافته و محرک رفتار
خواهد شد. نیازها به همین ترتیب تا پایان سلسله
مراتب نیازها اوج گرفته و پس از ارضاء، فروکش
کرده و نوبت به دیگری میسپارند . در گذشته مسکن
یک دارایی فردی و از نظر اقتصادی غیر تولیدی
شمرده می شد. اما امروز مسکن به عنوان یکی از
بزرگترین دغدغه خانواده ها در تمام دنیا، چه به
عنوان سرمایه و دارایی و چه بعنوان یکی ازعوامل
اصلی تعیین کیفیت زندگی، مطرح است. می توان
اذعان داشت – که قیمت مسکن در کشورهای
پیشرفته چهار برابر در آمد سالانه و در کشورهای
روبه پیشرفت، هشت برابر درآمد سالانه است.
مسکن خوب و مناسب نشانگر رفاه عمومی جامعه
می باشد و مسکن بد و نامطلوب منجر به پیامد های
زیان باری از قبیل بیماری ها، بی بند و باری ها، تباهی
و فساد جوانان می گردد. در قانون اساسی کشور ما
نیز به موضوع مسکن طبق اصول زیر اشاره شده است:
” بند ۱۲ اصل سوم قانون اساسی: دولت، موظف به
پی ریزی اقتصادی صحیح و عادلانه بر طبق ضوابط
اسلامی جهت ایجاد رفاه و رفع فقر و برطرف ساختن
هر نوع محرومیت در زمینه های تغذیه و مسکن
و کار و بهداشت و تعمیم بیمه است.
فصل سوم قانون اساسی – اصل سی و یکم : تاکید بر اینکه
داشتن مسکن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده
ایرانی است، دولت را موظف کرده با رعایت اولویت
زمینه اجرای این اصل را فراهم کند. فصل چهارم قانون اساسی
– اصل چهل وسوم : تأمین نیازهای اساسی برای تامین
استقلال اقتصادی و رفع محرومیت با تامین نیازهای
اساسی »مسکن، خوراک، پوشاک، بهداشت، درمان،
آموزش و پرورش و امکانات الزم برای تشکیل خانواده
برای همه«.” و با توجه به اصل ۴۴ قانون اساسی در
ایجاد تعاونی ها و بالاخص تعاونی مسکن، بایستی
زمینه مشارکت مردمی افزایش یافته و از تصدی گری
دولت کاسته شود. همچنین ماده ۲۵ اعلامیه حقوق
بشر بند یک ، حق مسکن را چنین بیان می کند:
همه افراد دارای حق بهره مندی از استاندارد مناسب
و کافی زیستی، برای سلامت و بهره وری خود و خانواده
خود می باشند. این حق شامل : غذا، لباس، مسکن،
بهداشت و خدمات درمانی، خدمات اجتماعی ضروری
و حق امنیت و حفاظت در برابر بی کاری، بیماری،
ناتوانی جسمی، پیری و سایر شرایطی است که
دسترسی به زندگی مناسب را خارج از اختیار قرار می دهد.